Chắc hẳn ai trong chúng ta, dù
là học sinh hay phụ huynh cũng không ít lần trăn trở về việc chọn ngành học gì
cho phù hợp với năng khiếu, tính cách, điểm mạnh của bản thân/ của con mình.
Thực tế
chúng ta cũng đã chứng kiến rất nhiều bạn sinh viên Việt Nam đang học năm 2, năm 3 thì bỏ ngang do càng học càng thấy không phù hợp hay tồi
tệ hơn là học xong 4 năm đại học ra
trường vẫn chưa biết thật sự mình muốn gì và yêu thích công việc gì bởi lẽ khi
chọn ngành học ở Đại học là do thiếu sự định hướng, tìm hiểu hoặc do ba mẹ quyết
ngành học vì nghĩ rằng học ngành đó ra công việc sẽ ổn định, nhàn nhã chứ không
phải vì nó phù hợp với tính cách hay năng khiếu của con mình...
Đối với du học, vấn
đề này còn quan trọng hơn hết khi chúng ta phải đầu tư một số tiền vô cùng lớn
với mong muốn sau này có một tuơng lai tốt hơn, một công việc với thu nhập cao
hay được làm ông này bà nọ...Thế nhưng, trong quá trình tư vấn du học cho phụ
huynh, học sinh; nhận thấy rất nhiều gia đình con đã học tới lớp 12 vẫn còn
loay hoay không biết con thật sự thích gì và ngành học nào phù hợp để lựa chọn
khi đi du học, hoặc cũng có biết qua ngành học đại khái nào đó do thấy con của
bạn làm lương cao, sang chảnh... thì chọn đại cho con mình luôn.
Nghề nghiệp
dựa theo khoa học, lựa chọn ngành nghề phù hợp dựa vào tính cách của bản thân -
mô hình Mật Mã Holland, do John Holland tiến sĩ tâm lý học người Mỹ, ông tổ
trong ngành hướng nghiệp nghiên cứu.
Theo John
Holland, có 06 kiểu tính cách khác nhau và tương ứng với những xu hướng nhóm
nghề nghiệp cụ thể. Tác giả cho rằng, mỗi người đều có tất cả những nét tính
cách trên. Tuy nhiên, ở mỗi người thì họ có thể có những nét/khuynh hướng nổi
trội nhất định. Sáu nhóm tính cách mà John Holland đưa ra là:
Theo khoa
học, tính cách mỗi người được hình thành, phát triển bởi xu hướng tự nhiên từ
lúc sinh ra, và luôn chịu ảnh hưởng của môi trường sống, mối quan hệ xã hội, trải
nghiệm, giáo dục. Vậy nên, cùng trong một gia đình, tính cách các anh chị em đã
khác nhau, thậm chí là các cặp sinh đôi. Nhìn rộng hơn ở một xã hội, sẽ không
ai giống ai: Có người vội vàng, nóng nảy, nhưng cũng có người dịu dàng, ôn
hoà…Có người rất thích các hoạt động giao tiếp đám đông nhưng có người chỉ
thích yên tĩnh, một mình. Vì vậy, tính cách không phải là yếu tố hoàn toàn ảnh
hưởng đến việc chọn ngành nghề nhưng là yếu tố rất cần phải cân nhắc để chọn.
Chẳng hạn
như một bạn tính hướng ngoại, thích các hoạt động xã hội mà lại chọn công việc
kế toán – nghề nghiệp đòi hỏi phải ngồi lâu trước máy tính và rất chi li, tỉ mỉ
thì khó mà duy trì hứng thú và đam mê lâu dài với công việc. Hay một người hướng
nội mà phải làm công việc quan hệ khách hàng – nghề đòi hỏi phải giao tiếp,
quan hệ với nhiều người khác thì sẽ rất khó khăn và áp lực cho họ.
Tất
nhiên, tính cách sẽ thay đổi theo thời gian, hoàn cảnh và một người có thể sẽ
có tính cách pha trộn phù hợp với nhiều hơn 1 nhóm tính cách nghề nghiệp nói
trên nên phương pháp này cũng sẽ chỉ mang tính tương đối, không thể đúng với hết
tất cả mọi người. Nhưng hy vọng, mọi người sẽ thấy bài viết này hữu ích trong
việc tìm nhóm ngành cho con.
